Inhoud

Het vak omvat zowel het algemeen kader van bemiddeling als de specifieke methodiek van bemiddeling

Deel I Algemene situering van bemiddeling

Het vak vangt aan met een bondig historisch overzicht van bemiddeling. Bemiddelingspraktijken komen reeds voor in verschillende vormen bij inheemse volkeren zoals bij de Aboriginals in Australië of de Maori's in Nieuw-Zeeland, maar het is vanaf de jaren 1970 dat bemiddeling zich als praktijk ontwikkelt. In Noord-Amerika ontstaan er allerlei buitengerechtelijke praktijken van conflicthanteringen. Tijdens eind jaren zeventig vindt er een eerste belangrijke-filosofische aanzet plaats voor ontwikkelingen in Canada, Noord-Amerika en Noorwegen. Deze leidt tot de actuele beweging van alternatieve conflicthantering die gericht is op herstel met name 'Restorative Justice' of 'Herstelrecht' die zich in de jaren negentig volop ontwikkelde. Tot slot nemen we de huidige ontwikkelingen die zich voordoen in Europa onder de loep.

Deel II Methodiek van bemiddeling

Deel II behandelt bemiddeling als methodiek van conflicthantering met aandacht voor volgende items: wat is conflict, wat zijn de strategieën bij het oplossen van conflicten en wat is bemiddeling als conflicthantering. Vervolgens worden de vijf fasen van het bemiddelingsproces toegelicht zoals daar zijn; de pre-bemiddeling, de introductiefase, de fase van verhaalvertelling, de exploratiesfase en de fase van overeenkomst. In een laatste deel komt de bemiddelingsattitude en de bemiddelingsvaardigheden aan bod zoals gemeenschappelijkheden, keuzes/mogelijkheden en standpunten versus funderingen.

Studiemateriaal

https://studiemateriaal.odisee.be/publiek/OlaFiche.aspx?OID=34124

Toelichting werkvorm

Casuïstiek - Interactievormen - Oefeningen/opdrachten - Simulatie

Enerzijds werken we in de lessen met reële casussen aan de hand van video-fragmenten, vragen die vanuit de groep komen en aanhoren we de levensechte verhalen van slachtoffers die getuigen in de lessen. Anderzijds werken we met praktijksimulaties aan de hand van rollenspelen. Deze stellen de student in staat om vertrouwd te raken met de rol van bemiddelaar en bemiddelingsvaardigheden in te oefenen. Er wordt zo veel mogelijk geoefend met levensechte casussen zodat de student door het inlevingsproces ervaart wat het betekent om slachtoffer, dader en bemiddelaar te zijn. De zelfwerkzaamheid en de actieve inbreng van de student wordt gestimuleerd door groepsdiscussies en lesvoorbereidingen.

Inhoud

Er wordt niet enkel stilgestaan bij het 'sociaal recht' sensu strictu, maar tevens bij het juridisch kader van meer algemene situaties die tot hulpvragen kunnen leiden.
De leerinhoud betreft de volgende onderwerpen:
- (1) algemene inleiding met onder meer het belang van recht met het oog op maatschappelijke emancipatie, overzicht van ons sociale zekerheidsstelsel en innovaties waaronder de zorgverzekering en de maximumfactuur;
- (2) ontslagrecht (met de klemtoon op de interferenties tussen het arbeidsrecht en het sociale zekerheidsrecht);
- (3) OCMW, recht op maatschappelijke integratie en recht op maatschappelijke dienstverlening;
- (4) schulden (schuldbemiddeling, collectieve schuldenregeling en wet op het consumentenkrediet);
- (5) vluchtelingen (asielprocedure, bijstand);
- (6) huwelijksproblemen (met een annex inzake de rechten van minderjarigen in procedures die hen betreffen);
- (7) juridische bijstand (eerstelijns-, tweedelijns- en rechtsbijstand);
- (8) voorzieningen voor gehandicapten (tegemoetkomingen, gezinsbijslagen, ziekteverzekering, snippervoorzieningen en voorzieningen vanwege het Vlaams Fonds);
- (9) strafrecht in de praktijk;
- (10) het beroepsgeheim.
De verwevenheid van verschillende leerinhouden uit de eerdere jaren wordt geïllustreerd aan de hand van casussen (bv. voor wat ontslagrecht betreft). Tevens wordt de kennis van deze leerinhouden verder uitgediept en geoperationaliseerd (bv. leefloon en OCMW's). Daarnaast worden leerinhouden die nog niet eerder aan bod kwamen doch relevant zijn voor maatschappelijk werk bestudeerd (bv. vluchtelingenrecht, schulden).

Studiemateriaal

https://studiemateriaal.odisee.be/publiek/OlaFiche.aspx?OID=34125

Toelichting werkvorm

Hoorcolleges, gevalstudies (individueel en in groep behandeld), gastdocenten, en bezoeken.
De zelfwerkzaamheid en de actieve inbreng van de studenten wordt gestimuleerd door individuele of groepsopdrachten, groepsdiscussies, lesvoorbereidingen o.m. onder de vorm van het lezen van artikels en andere teksten of modellen.